Argaç, Lambiyanos Okulu turizme kazandırılmalıdır

1989 yılında çıkan bir yangın sonrası harap olan Lambiyanos Okulu veya Eski Zafer Okulu’nda geçtiğimiz yıllarda sürdürülen restorasyon çalışmaları ödenek olmadığı gerekçesiyle yarım kaldı. Tarihi bina, yarım kalan restorasyonun tamamlanıp, turizme kazandırılmasını bekliyor.

Kula çeşitli nedenlerle günümüze kadar bozulmadan gelebilmiş bir anıt kenttir. Yapılar mimari açıdan eski kent yerleşmemizin bozulmamış tipik örneği teşkil etmesi ve bu niteliklerin belge açısından değeri Kula'ya ''Anıt Kent'' Özelliğini kazandırmaktadır. Geçmişten günümüze açılan kapı niteliğinde olan Kula, Kendine has cumbalı konakları, camileri, çukur çeşmeleri, hanları, hamamları, Rum evleri, kiliseleri ve ruhban okuluyla bini tescilli 3 bin tarihi yapıya ev sahipliği yapan ve adeta açık hava müzesini andırmaktadır. Yapılan araştırmalarda,19.yüz yılda ilçede Rum nüfusunun yüksek olması nedeniyle üç adet Rum Mektebinin varlığını anlamak mümkün olabilir. Bu mekteplerden biride Lambiyanos Okulu veya Eski Zafer Okulu. Halk arasında Rum zenginlerinden Lambi oğlu Damyunus tarafından yaptırıldığı belirtilen ve 1989 yılında çıkan bir yangın sonrası harap olan Lambiyanos Okulu veya Eski Zafer Okulu’nda geçtiğimiz yıllarda sürdürülen restorasyon çalışmaları ödenek olmadığı gerekçesiyle yarım kaldı. Tarihi bina, yarım kalan restorasyonun tamamlanıp, turizme kazandırılmasını bekliyor. Trakya’nın bir kasabasında geçiyormuş gibi görünen Değirmen filmi aslında Kula’da çekildi. Lambiyanos Okulu veya Eski Zafer Okulu, Kaymakamlık binası olarak kullanıldı. Ünlü Yönetmen Atıf Yılmaz’ın yönetmeninde çekilen Değirmen filmi 1986’da yayınlandı. Değirmen filminin oyuncuları arasında Şener Şen, Serap Aksoy ve Ali Erkazan gibi usta isimler yer alıyor.1980’li yılların kasaba yaşamını konu edinen filmin yazarı ise Reşat Nuri Güntekin olduğu biliniyor. Lambiyanos Okulu veya Eski Zafer Okulu, Halide Edip Adıvar’ın romanından esinlenerek çevrilen ve Halit Refiğ’in yönetmenliğini yaptığı Hale Soygazi, Tugay Toksöz ve Tanju Gürsu’nun aldığı Kurtuluş Savaşı yıllarını konu alan ‘Vurun Kahpe’ye filminde Yunan Karargâhı olarak kullanılmıştı. “Lambiyanos Okulu veya Eski Zafer Okulu’nun restorasyonu yarım bırakılmamalıdır ” Alan Rehberi Sabahattin Argaç ,” Kula’da, halk arasında Rum zenginlerinden Lambi oğlu Damyunus tarafından yaptırıldığı ve tarihi filmlere sahne olduğu belirtilen ve 1989 yılında çıkan bir yangın sonrası harap olan Lambiyanos Okulu veya Eski Zafer Okulu’nun restorasyon çalışmalarına iki yıl önce başladı. Proje kapsamında aslına uygun olarak itinalı bir şekilde restore edilen tarihi yapı 11 aylık bir süreç içerisinde bitirilip teslimatı gerçekleştirilecekti. Ancak firma yetkilileri ödenek olmadığı gerekçesiyle çalışmaları bırakıp gittiler. Lambiyanos Okulu veya Eski Zafer Okulu’nun restorasyonu yarım bırakılmamalıdır ”dedi. “Lambiyanos Okulu,16 Eylül 1923 tarihinde Zafer Okulu olarak isimlendirildi” Argaç ,” Kültürel mirasa sahip olan tarihi yapının mimari tarzı İon üslubundadır. Doğu-Batı istikametindeki bu okulun dikkat çeken özelliği alt katının dehlizli olmasıdır. Kula’da yaşayan Rumlar yabancı bir memlekette olduklarının bilinciyle tedbiri elden bırakmamışlar, kilise, okul gibi toplu eğitim ve dini durumların alt katlarına bu gizli sığınma geçit ve tünellerini yapmayı ihmal etmemişlerdir. Hatta bazı Rum evlerin bahçelerinin gizli bölümünde karataşa uzanan dehliz ve tünellerin varlığı da bilinmektedir. Merdivenlerinde Gölde yöresinin mermerleri kullanılmıştır. Okulun yakınında Rum ileri gelenlerinden Kula Belediyesi Encümen üyesi de olan Damyon Efendinin evi bulunmaktadır. Okulun gereksinimlerini karşılamak için Akgün Mahallesindeki bazı dükkânların kira gelirleri ile sarraflar arasındaki bazı dükkânların kira geliri ayrılmıştır. Binanın yapımında yerel malzeme köfeke taşı kullanılmıştır. 1922 yılından sonra Türk okuluna dönüştürülen Lambiyanos Okulu,16 Eylül 1923 tarihinde Zafer Okulu olarak isimlendirildi. 1989 yılında çıkan bir yangın sonrası harap olan bu ilkokul başlangıçta tarafsız, akademik bir öğreti vermiş, emperyalist Megala İdeocu öğrenciler yetişmemiştir. Doktor Aristi, Damyon Efendi gibi Kula’yı seven Rumlar bu okuldan yetişmiş, Yunan işgalinde bile Türk düşmanlığı yapmamışlardır. Cumhuriyetle birlikte Zafer İlkokulu olarak Türk Milli eğitimine hizmet veren okulda Türkiye’nin en güçlü öğretmenleri görev yapmıştır. Öğretmenlerin kıdem sıralaması şöyledir:  Muallim-i Evvel ( Başöğretmen – birinci öğretmen) , Muallim-i Sani  ( İkinci öğretmen ) , Muallim- i Salis   (Üçüncü öğretmen ) , Rik-a Mualimmi  ( Dördüncü öğretmen ) ve Muallim-i Hamis ( Beşinci Öğretmen )  . Bu öğretmenler birçok Kulalı gencin yetişmesine katkıda bulunmuş olup Kula halkı tarafından çok sevilmiş ve sayılmışlardır.  Caddeden geçtiklerinde istisnasız her esnaf işini bırakır, esas duruşa geçerek Cumhuriyetin bu saygıdeğer öğretmenlerini selamlamaktan zevk duyarlarmış. Cumhuriyetin bu saygıdeğer öğretmenlerimiz akılda belleklerde kalan bu isimleri yâd etmekten hepimiz onur duymaktayız ”dedi.